De blauwe spirea bloeit lang met paarsblauwe bloemen en grijsgroen blad
Deze mooie, langdurig bloeiende heester heeft een Franse cultivarnaam: Caryopteris × clandonensis Grand Bleu® (‘de grote blauwe’), wordt iets hoger dan de soort (1 m in plaats van gemiddeld 75 cm), groeit breed uit en heeft tegenoverstaande, grijsachtig donkergroene, onregelmatig afgerond getande blaadjes (de bladonderzijden zijn echt grijs, de bovenzijden groener). Het is een plant uit de kruisingssoort Caryopteris × clandonensis die is ontstaan uit een kruising van de soort Caryopteris incana uit Japan, Korea en China met de soort Caryopteris mongholica uit Noord-China en Mongolië. Die afkomst heeft ervoor gezorgd dat Grand Bleu® beter winterhard is dan veel andere blauwe spirea´s of baardbloemen, zoals deze heesters ook wel worden genoemd. Het is een echte herfstbloeier die fantastisch rijk bloeit met losse schermen zoet geurende warm paarsblauwe bloemen. Ook de lange, ver naar voren uitstekende meeldraden zijn paarsblauw. Als je het blad kneust, komt er een heerlijke kruidige geur vrij. Deze plant vormt geen zaden, terwijl veel andere cultivars van C. × clandonensis dat wel doen. Een prachtig buitenbeentje dus, dat ook nog eens rijk bloeit en veel vlinders en andere insecten aantrekt.
De oudersoorten
Het Caryopteris incana groeit vrij sterk en kan in één jaar wel 1,5 m hoog worden. Caryopteris mongholica blijft juist kleiner: 60-90 cm hoog. De soort C. incana wordt in Europa al sinds 1844 – eerst als kuipplant – geteeld. Er zijn sindsdien diverse cultivars uit ontwikkeld, behalve blauwe, ook roze en wit bloeiende. Daarbij kan de winterhardheid sterk verschillen. Clandonensis mongholica werd in 1866 vanuit Mongolië in Europa geïntroduceerd. Deze soort is van nature goed winterhard, maar heeft moeite met de sterk wisselende winterse weersomstandigheden (opvriezen, dan weer dooien en weer bevriezen) in het West-Europese zeeklimaat. De echte soort – die wat eerder bloeit dan C. incana en C. × clandonensis wordt nauwelijks meer geteeld. Er zijn meer soorten, maar ook die worden nauwelijks geteeld.
De hybride Caryopteris × clandonensis werd bijna honderd jaar geleden in zijn eigen tuin (in Surrey) gevonden door Arthur Simmonds, de toenmalige secretaris van de Engelse Royal Horticultural Society (RHS). Hij was er toen al van overtuigd dat C. incana en C. mongholica de ouders waren. Maar dat werd pas definitief bevestigd door genetisch onderzoek in 2006.
Iets over de naamgeving
De naamgeving van planten wordt steeds ingewikkelder doordat kwekers hun rechten op nieuw ontwikkelde planten willen beschermen. De ® achter de naam Grand Bleu® betekent dat voor deze plant het merkenrecht geldt. De naam Grand Bleu is geen wetenschappelijk erkende cultivarnaam, maar een geregistreerde merknaam. Die merknaam is in bepaalde regio’s beschermd, het kweken van de plant niet. Een merknaam staat
niet tussen aanhalingstekens. Grand Bleu® wordt ook aangeboden onder de naam ‘Inoveris’PBR. Dat ‘Inoveris’ is de officiële cultivarnaam en deze staat – als de regels goed worden gevolgd – wel tussen aanhalingstekens. PBR staat voor Protected Breeders Rights. Die registratie geeft een veel bredere bescherming van de kwekersrechten. In dat geval heeft alleen de geregistreerde kweker het recht om over de vermeerdering (ook met toestemming aan derden) te beschikken. De rechthebbende kweker van Grand Bleu/‘Inoveris’ is André Briant uit Frankrijk die deze cultivar in 1997 introduceerde en liet registreren.
Planten en verzorging
Caryopteris × clandonensis Grand Bleu® groeit graag in voedzame, humusrijke grond. Die grond moet wel goed waterdoorlatend zijn – er mag geen water lang op de grond blijven staan – maar toch ook iets vochthoudend. Verbeter de grond eventueel door er bij het inplanten van je Grand Bleu® compost of tuinplantengrond doorheen te werken. Dat zorgt ook meteen voor een goede organische basisbemesting die je nog kunt aanvullen met gedroogde koemestkorrels of een andere langzaam en langdurig werkende meststof. GroenRijk heeft het voor je in voorraad. Je Grand Bleu® houdt van een zonnige tot licht beschaduwde plek in je tuin, maar plant hem wel zo dat hij beschut is tegen harde, koude wind. De plant bloeit in het najaar aan takken die in de maanden ervoor zijn gevormd. Snoei hem daarom ieder jaar aan het eind van de winter (maart) licht terug. Dan blijft hij mooi in vorm. Geef na het snoeien steeds een nieuwe organische basisbemesting. Grand Bleu® is redelijk winterhard, maar als er tijdens de winter een periode met strenge vorst wordt aangekondigd, is het goed om de plant (zeker van onderen) te beschermen met tuinvlies of iets dergelijks. Tijdens zomerse droge perioden is het aan te raden de plant wat extra water te geven. Maar als de planten goed zijn aangeslagen zijn ze redelijk droogteresistent. Grand Bleu® heeft weinig last van de vervuilde lucht in steden, langs snelwegen en in industriegebieden.
Andere cultivars
Vanuit Caryopteris × clandonensis is in de loop der tijd een hele reeks cultivars ontwikkeld met soms heel verschillende eigenschappen. In 2002 en 2007 werden er in totaal zes onderscheiden met een ‘Award of Garden Merit’ van de Britse RHS. Dat waren: ‘First Choice’, een compact opgaand groeiende heester met donkere roodachtige twijgen die heel donkerblauw bloeit; ‘Heavenly Baby’, een dwergvorm met zilvergrijs, scherpgetand blad en bleekblauwe bloemen; Hint of Gold (‘Lisaura’), groot, breed goudbont blad en middenblauwe bloemen; ‘Summer Sorbet’, grijsblauw, geelgerand blad en bleekblauwe bloemen; ‘Worcester Gold’, een bossige plant met geel blad en zachtblauwe bloemen; en als laatste ‘Arthur Simmonds’ met grijsgroen blad en middenblauwe bloemen met blauwachtig groene bloemkelken.
TIP
Wie eenmaal Caryopteris-bloemen heeft gezien, herkent ze daarna onmiddellijk. Ze worden soms ook als snijbloemen verkocht. Dan gaat het om blauwe, maar ook witte en zelfs roze bloeiende takken van cultivars van Caryopteris incana.
In kort bestek
Deze week exclusief bij GroenRijk: herfstbloeiende blauwe spirea’s (Caryopteris × clandonensis Grand Bleu®). Prachtige bladverliezende heesters, rijkbloeiend in nazomer en herfst, ca. 1 m hoog en breed. Voor een beschutte plek in zon en lichte schaduw en goed doorlatende grond. Wordt graag bezocht door vlinders en bijen. Een schitterende aanwinst voor de tuin.
